Jest taka ulubiona piosenka historyków, w której Krzysztof Myszkowski pyta nostalgicznie:
Jaka epoka, jaki wiek,
Jaki rok, jaki miesiąc, jaki dzień,
I jaka godzina
Kończy się,
A jaka zaczyna?
No właśnie, jak przeczytać „2022 r.”?
Dwutysięczny dwudziesty drugi? A może jednak odkrywanie nowych szlaków rozpoczniecie w dwa tysiące dwudziestym drugim roku? Polecam tę drugą opcję!
Jeśli mamy wątpliwości, z pomocą przychodzą zasady odmiany liczebników porządkowych – odmieniamy tylko człony dziesiątek i jedności. Jeśli więc ktoś przyszedł na świat w 1980 r., to powie, że urodził się w tysiąc dziewięćset osiemdziesiątym roku. Albo inny przykład: 28 grudnia 1233 r. (tysiąc dwieście trzydziestego trzeciego roku) miała miejsce lokacja Chełmna i Torunia.
A co z piątkiem trzynastego?
Dzień jak co dzień, chociaż według pewnej piosenki wszystko zdarzyć się może. Jeśli napiszecie „13 maja 2022 r.” albo „13 października 2022 r.” – wszystko będzie w należytym porządku. Gorzej, jeśli tworząc plakat, informujący o jakimś arcyciekawym wydarzeniu, napiszecie datę „13 kwiecień” czy też „13 listopad”. Nieodmienianie miesięcy to gorsze nieszczęście niż czarny kot przebiegający przez drogę (notabene w Wąbrzeźnie przebiegała nam drogę taka czarna, puszysta kuleczka, a nikomu klisza nie pękła. Ani obiektyw się nie zarysował).
Koniec i kropka
Wracając do Chełmna i Torunia (swoją drogą polecam obydwa miasta do zwiedzania) – która to rocznica lokacji? Na szczęście łatwo ją zapisać: „788.”. Liczebnik porządkowy i kropka.
Tak samo łatwo zapisać rocznicę, jeśli w 2022 (dwa tysiące dwudziestym drugim) roku przypada 5. rocznica waszej pierwszej randki czy 46. urodziny ulubionej cioci. Nie straszymy, pisząc o 3-cim Maja, 15-nastym Festiwalu Piosenki czy 25-ej rocznicy ślubu (tego ostatniego błędu nie popełniamy zwłaszcza podczas dekoracji tortu!).
Kropki jednak nie stawiamy, zapisując daty („Pamiętam dokładnie, że skończyłam dziergać tę chustę 28 czerwca.”) oraz godziny („Wybiła godzina 18, wieczór był długi, więc mogłam jeszcze pojechać rowerem do lasu.”).
Kiedy możemy dodać końcówkę fleksyjną do liczebnika? Jeśli używamy wyrazów utworzonych od połączenia liczebnika i przymiotnika lub liczebnika i rzeczownika: dziewiętnastowieczny lub XIX-wieczny, sześciokonnych lub 6-konnych (pamiętacie „Karuzelę z Madonnami”?), 200-letni albo dwustuletni. Trzeba też pamiętać, żeby granica między cyfrą a słowem przebiegała na granicy członów składowych („5-krotny laureat konkursu” – nie 5-ny, 5-tny czy 5-rotny).
A skoro już wiadomo, jak w nowym roku zapisywać dzień, miesiąc i rok, to możemy spokojnie go rozpocząć.
Dodaj komentarz