
Widzicie oczyma wyobraźni ten tytułowy deszcz idący ulicą? Spiesznie przemyka nocą przez wąską ulicę św. Jakuba, w świetle latarni lśnią mokre kocie łby, wiatr rozwiewa mu płaszcz, a on głośno czyta wiersz Staffa.
O szyby deszcz dzwoni, deszcz dzwoni jesienny I pluszcze jednaki, miarowy, niezmienny, Dżdżu krople padają i tłuką w me okno... Jęk szklany... płacz szklany... a szyby w mgle mokną
Zaraz, zaraz, to nie tak miało być! Ale imiesłów przysłówkowy potrafi płatać nam figle.
Inny przykład: „Słysząc muzykę, nogi dzieci od razu ruszyły do tańca”. Ja żem to, nie chwaląc się, uczyniła, ale na szczęście mam bogatą wyobraźnię i jak zobaczyłam te nogi w rajstopkach z wielkimi uszami, to od razu zrobiłam korektę.
Imiesłowy przysłówkowe – proste zasady
W języku polskim mamy dwa imiesłowy przysłówkowe: współczesny i uprzedni. Ten pierwszy opisuje czynność, która ma miejsce w tym samym czasie, co druga („Pisząc te słowa, słucham muzyki”), a drugi coś, co działo się wcześniej („Napisawszy wreszcie post, udostępniłam go na Facebooku”). Używając ich, pamiętamy o tym, żeby wykonawca czynności był ten sam -zarówno tej wyrażonej imiesłowowym równoważnikiem zdania, jak i „zwyczajnego” zdania składowego.
Kiedy szedłem ulicą, padał deszcz.
Kiedy dzieci usłyszały muzykę, ich nogi od razu ruszyły do tańca.
Może i mniejsze pole do wyobraźni, ale za to jaka precyzja wypowiedzi!
I jeszcze jedna przysłówkowa zasada: imiesłów przysłówkowy współczesny tworzymy od czasowników niedokonanych (w końcu post można pisać i ciągle nie móc skończyć), a uprzedni – od dokonanych (napisałam wreszcie).
Imiesłowy przysłówkowe a interpunkcja
Od długiego już czasu zasada interpunkcyjna jest taka, że imiesłów oddzielamy przecinkiem – bez względu na to, czy łączy się z innym wyrazem, czy też nie.
Pisząc artykuł, piję kawę.
Pisząc, piję kawę.
Wypiwszy kawę, umyłam kubek.
Nie stawiamy przecinka wtedy, gdy używamy imiesłowu „wyjąwszy” – oznacza on słowo „oprócz”.
Oprócz paskudnej zupy z mleczu od śledzia mogę zjeść wszystko.
Wyjąwszy paskudną zupę z mleczu od śledzia mogę zjeść wszystko.
Nie używamy go też w zwrotach „począwszy od” czy „poczynając od”.
Mam nadzieję, że począwszy od dziś poradzicie sobie z imiesłowami przysłówkowymi.
Dodaj komentarz